Pazar Gözlemim-24-DATAİZM NEDİR?

DATAİZM

"Data işleme"

        “Dataizm” kelimesini duymuşsunuzdur çoğunuz eminim, duymayanlarınız da duyanlardan öğrensin veya “home deus” kitabını okuyun isterseniz.
   Okuduğunuzda çok fazla yadırgamadan anlayacaksınız. Ben de daha öncelerinde ara sıra cılız seslerden duymuştum ancak çok dikkatli okumamışım veya “data” kelimesinden yola çıkarak kendime göre bir kavram oluşturmuştum aklımda.

            Kafamda oluşturduğum anlam içerik olarak benzer ama geleceğin dini olma konusunda hiç düşünmemiştim. Ne zaman “homo deus” kitabını okudum tam anlamıyla kavradım.

            Şimdi size bir soru: dataizm’e üye misiniz? Daha farklı bir soru: Dataizm dinini kabul ediyor musunuz? Eminim çok kişi saçma olarak değerlendirecektir, çok az kişi de cevaplamadan önce düşünme ihtiyacı hissedecektir.

            Ben size söyleyeyim düşüncemi: istesek de istemesek de üyeyiz sosyal medyayı kullandığımız sürece. Yani durum şu ki: istemeden bir dinin üyesi olmuş oluyoruz sosyal medyayı kullanarak. Şimdilik size kimse din kurduk veya oluşturduk demiyor ama yaşamın seyri olarak dahil olmuş olduk yolculuğumuz esnasında.

Data

            İnsan ömrü çok kısa kalıyor kişisel olarak zamanlar içinde 100 veya 150 yıllar içinde gelişen koşulları değerlendirmek açısından. Yani demem o ki, kişisel yaşamımız içinde değişen ve değişmeye devam ederek yoluna devam eden olayların gelecek 100 yıllarda nerelere sürükleneceğini ve ne anlamlar kazanacağını bilemiyoruz ancak tarihsel gelişim bakımından kayıtlara geçmiş olayları değerlendirerek tarih olarak okunduğunda anlaşılan durumlardır.

            Dinlerin veya farklı inanç sistemlerinin nasıl oluştuğu konusunda da benzer yöntemle ancak görebiliyoruz. İçinde yaşadığımız dünyada çok farklı ve birbirinden çok farklı inanış şekilleri mevcut olmasına rağmen kabul etsek de etmesek de anlayışla karşılıyoruz. Bazen bu konularda büyük savaşlar yaşanmış benzer şekilde düşünenin çoğaltılması açısından. Çoğalmak demek güç demektir, güç ise kabullenilirliğin zayıflar üzerinde etkisini göstermesi demektir. Neredeyse öyle bir inanış oluşmuş ki, güçlü her zaman haklıdır anlayışına doğru sürüklemiştir toplumları.

            Burada anlatmaya çalıştığım dataizm'in din olarak kabul edilip edilmemesinden çok dataizm'in yaşamımızda ve gelecek yaşamlarda nerelere doğru yol alacağı konusunda düşüncelerimi açıklamak olacaktı.

            Değişik yazılarda ve bazen reklamlarda dataların -verilerin- değerlendirilmesinin önemini vurgularlar ve bu verileri en iyi değerlendiren kurum veya kişilerin daha başarılı olacağını iddia eder. Haklıdır elbette o reklamlar. Veriler günümüz yaşamının değerleridir, rakamsal değerlerdir. Sayıların önemi ortaya çıkmış olur böylece. Sayılar çoğumuz için aritmetik değerleri gibi kabul edilir ve elma armut saymaktan başka bir şeye yaramaz. Bazıları için ise aya veya uzaya gitme araçlarıdır.

            Dataizm başka bir konuda düşünmemi sağladı. Yaşamımızdaki işler. Günümüzde mesleki alanlar. Ne ilgisi var? diyenler çoğunluktadır mutlaka.

"Büyük datalar"

            Günümüz yaşamında bilgi alabildiğine çoğaldı ve durmadan her saniye bilgi fışkırıyor dünyanın her bir noktasından. Hava, su, nem, zararlı gazlar, hastalıklar, mesleki bilgiler, yeni keşifler, söylenen sözler, yazılıp çizilen ifadeler... velhasıl her şey çeşitlenerek çoğalıyor. Bu değişip yenilenerek çoğalan bilgileri bir insanın veya herhangi bir meslek mensubunun hepsine hâkim olması mümkün değildir.

            Şimdi diyeceksiniz ki: “Ben çok daha fazla çalışır emek harcarım, okurum, kariyer yaparım mesleğim alanında daha fazla bilgi edinirim.” haklısınız bir noktaya kadar elbette. Ama bir sınırınızın olduğuna da inanmanız gerekli bence. Bir sınırdan ötesini sürekli hafızanızda tutabilmeniz mümkün değil. Çünkü kullanılmayan bilgiler unutuluyor zaman içinde. Ancak sık sık kullandığınız bilgiler sürekli elinizin altında bulunuyor. Beyniniz böyle yapılanmış bugüne kadar. Beynimiz de oldukça değişim içinde her saniyede ama bilgiler birçok beyinden fışkırmaya devam ettiği için bir tek beynin, birçok beynin ürettiklerini kayda geçmesi mümkün değil, gerekli de değil çünkü. Hiç kullanmayacağı bilgiyi kaydetse ne yapacak.

                                                                                                                           26-09-2017-19²⁰

                                                                                                                 Halil GÖNÜL

1/2

Görsel: Google Görseller